موقعیت جغرافیایی ایران:
موقعیت مطلق و نسبی ایران:
موقعیت ریاضی یا مطلق ایران:
ایران در عرض جغرافیایی 25 تا 40 درجه در جنوب منطقه معتدل نیمکره شمالی قرار گرفته و هم چنین در 44 تا 63درجه طول شرقی واقع شده است.
موقعیت نسبی ایران:
ایران از موقعیت نسبی ممتازی برخوردار است زیرا در مجاورت خلیج فارس و تنگه هرمز قرار گرفته است.
نتایج گستردگی کشور ما در عرض های 25 تا 40 درجه شمالی:
1- تنوع آب و هوا درکشور
2- این تنوع آب و هوایی در نوع تولیدات کشاورزی، محیط زیست و درنهایت پیشرفت کشور ما مؤثر است.
اهمیت منطقه خلیج فارس:
1) ارزش و نقش ارتباطی بین سه قاره افریقا، اروپا و آسیا که در گذشته اهمیت داشته و اکنون نیز به عنوان حلقه ای از زنجیره حمل و نقل کالا و نفت، اهمیت خود را حفظ کرده است.
2) بزرگترین منبع انرژی جهان، ذخایر با ارزشی دارد، زیرا حدود 66درصد ذخایر نفت جهان و 28درصد ذخایر گاز طبیعی را در خود جای داده است.
3) درآمدها و دلارهای ناشی از صدور و فروش نفت خام، منطقه خلیج فارس را به صورت یکی از کانون های ثروتمند جهان در آورده است و این بازار بزرگ مصرف، آن را به کانون توجه صادر کنندگان کالاهای صنعتی و غیر صنعتی تبدیل کرده است.
4) این منطقه، ارزش فرهنگی و سیاسی دارد زیرا خلیج فارس در مرکز و قلب ناحیه جغرافیایی و سیاسی جهان اسلام قرار دارد.
ایران از کشورهای مهم در منطقه خلیج فارس است. عوامل طبیعی و انسانی، وضع خاصی برای کشور ایران پدید آورده است.
تنگه هرمز:
تنگه هرمز، آبراهه هلالی شکلی است که آب های آزاد اقیانوس هند و دریای عمان را به خلیج فارس متصل می کند. این تنگه به سبب اینکه دروازه خروجی نفت خلیج فارس است، مهم ترین آبراهه راهبردی و یکی از گذرگاه های تجاری مهم جهان است.
اهمیت دریای عمان:
به واسطه مجاورت به آب های آزاد، دسترسی به اقیانوس هند و وجود سواحل با قابلیت های دفاعی مناسب از نظر اقتصادی و نظامی اهمیت بسیاری برای ایران دارد.
اهمیت دریای خزر:
بزرگ ترین پهنه آبی محصور در خشکی به واسطه منابع نفت و گاز، تأمین %90 از خاویار جهان و دسترسی به بازار مصرف 300 میلیون نفری کشورهای آسیای میانه از موقعیت نسبی بالایی برخوردار است.